Gürsel Turizm’in 2030 Vizyonu: Yurtiçi ve Yurtdışı Büyüme Stratejileri

ÖZEL RÖPORTAJ: Erkan YILMAZ – Muammer BAŞKAN

1993 yılında yurtiçinde başlayan ve 2019 yılında yurtdışı açılımı ile faaliyetlerini sürdüren Gürsel Turizm, 2030 projeksiyonunu yurtiçi ve yurtdışında yüklü olarak kentiçi toplu ulaşım yatırımları ile büyüme olarak belirledi.

Gürsel Turizm Yönetim Kurulu Lideri Levent Birant ile bir ortaya gelerek hem kesimdeki mevcut durumu hem de Gürsel Turizm’in amaçlarını konuştuk.

Yurtdışı operasyonların katkısı

Levent Birant ile söyleşimiz 2024 yılı ve 2025’in birinci 5 ayının bir değerlendirmesiyle başladı: “2024, 2023’e nazaran büyüme trendiyle geçti. 2019’da Ürdün’ün başşehri Amman’da kurduğumuz şirket olan Jordanian And Turkish For Managing şirketi ile başlayan ve 2023’de Almanya’nın Hamburg kentinde kurduğumuz Gürsel Mobility GmbH ile devam eden süreçte iş alanımızı milletlerarası tarafa da taşıdık. 2024’te elde ettiğimiz büyümede yurtdışı operasyonlarımızın katkısı büyük. Yurtiçinde ise tarafımızı biraz daha İstanbul dışındaki operasyonlara çevirdik. İstanbul dışındaki vilayetlerin potansiyelinin genişleyebileceğini görüyoruz. Öğrenci tarafında 2024’te yeni bir kontrat yapmadık. Talep oldu, fakat fiyatta anlaşamadığımız için olmadı. Okul sayımız bu yüzden değişmedi. Doğal, ciro tarafında yüksek enflasyonun getirdiği artışlar da var. Nicelik olarak artış görünüyor lakin enflasyon ortamında baktığınızda kendini koruyan bir büyüme olarak değerlendirebiliriz”.

Kontrat yenileme oranımız yüzde 98

Gürsel Turizm’in filosunda 8 bin dolayında araç bulunduğunu belirten Birant, “Bizim için çok kıymetli bir data mevcut müşterilerimizle kontrat yenileme oranımız yüzde 98. Eksilen yok mu? Evet, var. Ekonomik nedenlerle anlaşamadığımız müşterilerimiz oluyor. Bir sene, iki sene orta veriyoruz, sonra yeniden birlikte çalışıyoruz. Evvelden 2-3-5 yıllık kontratlar vardı. Yüksek enflasyon süreci sonrasında servis bölümünün yüklü kontrat talebi bir yıla düştü, hatta yılı da ikiye bölüyoruz. Bunda da kıymetli etkenler akaryakıt, işçi fiyatları ve araç fiyatlarındaki artışlar oldu.

Belirsizlik bütçe yapmayı zorlaşTırıyor

44 yıldır ticaret hayatında olduğunu belirten Levent Birant, 44 yılın çok kısa bir mühlet olmadığını, çok farklı krizler ve kahırlar atlattıklarını, buna bağlı olarak da, 2025 yılı için bütçe oluşturmakta zorlandıklarını vurgulayarak, “Müşterilerimiz çok sıkıntı durumda. Hizmet kesimi olarak iktisadın en değerli paydaşlarından birisiyiz. Birçok farklı bölüme hizmet sunuyoruz. Onların yaşadığı düşünceleri çok yeterli gözlemleyebiliyoruz. Bilhassa ihracatçı firmalar tarafında kapasite azalması var. Kontrat yenilemeleri, genelde aralık ayında başlar ve Şubat ve Mart aylarında tamamlanır. Firmaların iş kapasiteleri çok belli olmadığı için net geri dönüşler olmuyor. Bu yıl 3 vardiyadan 2’ye düşenler oldu. Önümüzdeki süreç bilinmeyen ve bu belirsizlik bütçe yapmayı zorlaşTırıyor. Enflasyonun getirdiği bir erozyon var; bu da sistemi yıpratıyor ve kaideler giderek zorlaşıyor.

Akaryakıt fiyatlarında son periyotta önemli bir değişim olmadı. 2026 yılının sonuna kadar dünya klasmanında petrol kontratları 70-77 dolar düzeylerinde satın alınmış durumda. Bu bize, iki yıl akaryakıt fiyatlarında iniş ve çıkışların olmayacağını gösteriyor. Bu çok kıymetli bir parametre. İkincisi fiyatlar. Hayat pahalılığına nazaran fiyatlar az gözüküyor ancak ülkenin gerçeklerini dikkate aldığınız vakit yüksek kalıyor ve bu fiyat siyaseti bizi dünya liginde rekabet edemez hale getiriyor. Hasebiyle müşterilerimiz çalışamadığı vakit taşıma da etkileniyor. Bizim çalışanlarımız açısından fiyatın belirli bir düzeye geldiğini düşünüyorum. Öte yandan tahsilat süreçleriyle ilgili sıkıntılar yaşanıyor. Müddetler uzuyor. 2024’te bu kısmen artmıştı, 2025’te biraz daha arttı. Gürsel Turizm, kendi imkanları ile müşterilerine, çalışanlarına ve tedarikçilerine bunu hissettirmiyor. Biz dayanabileceğimiz kadar dayanacağız. Ortalama vademiz 57 gündü 60-65 güne çıktı. Gürsel çalışanı ne olursa olsun, gününde parasını alır. Geleceğe yönelik kaygımız yüksek ancak ümitsiz değiliz. Türkiye çok genç nüfusu olan, çok önemli bir altyapısı ve dinamizmi olan bir ülke” dedi.

2025’te 400-500 araç alımı

2024 yılında toplu taşıma araçları ile Gürsel’in filosundaki özmal araç sayısının 1600 adede ulaştığını açıklayan Birant, “350’ye yakın araç toplu taşıma tarafında, 1200’ün üzerinde de servis ve turizm tarafında bulunuyor. 2024’te 300 civarında araç alımımız oldu. Bu alımlarda hiç takas yoktu. 2025 yılı içinde 400-500 civarında araç alırız. Şu an filomuzda 2022 modelin altında araç yok. Minibüs, midibüs yaş ortalaması 1- 2 zaten” dedi.

Ürdün Amman taşımaları

Gürsel Turizm Yönetim Kurulu Lideri Levent Birant, Amman ve Hamburg taşıma süreçleri ve yurtdışı maksatları ile ilgili şu bilgileri verdi: “Bizim yurtdışındaki birinci işimiz Amman oldu, öncesinde Ortadoğu’da çok önemli ihalelere girdik. En sonunda 2018 yılında Amman’da yapılan toplu taşıma ihalesini kazandık ve 2019 Temmuz ayında 10 yıllık kontrat yaparak başladık. 3,5 yıl sonra metrobüs sınırları açıldı, kontratımız uzatıldı ve toplam da 13,5 yıla çıktı. Amman tecrübesi bizim açısından çok değerli bir iş tecrübesi oldu. Amman vatandaşları başlarda toplu ulaşımı çok kullanmıyordu. Daima özel araç kullanımı vardı. Lakin bu, vakitle değişti. Günlük taşıdığımız yolcu 200 bine ulaştı. 350 araç çalışıyor. Bu araçların 300’e yakını Otokar. 50 araç da Çin’den gelerek filomuza katıldı. 15 adet de King Long marka elektrikli otobüs geliyor. Şu anda taşımaları 12 metre otobüsle yapıyoruz. İleride 18-24 metre uzun araçlarla yapacağız. Son partinin yatırımını biz yapacağız. Hizmet alanlar da, belediye de, Ürdün devleti de şad.

Otokar araçlarından çok memnunuz

Amman’da çok verimli hizmet sunuluyor. Orada Otokar’ın distribütörü var. 3 yıllık bakım garantileri bitti. Biz uzatılmış garanti bakım paketi aldık, garajımızda bakım kademe alanı yaptık. Araçların bakımı orada yapılıyor. Otokar araçlardan çok mutluyuz. Zati servis tarafında da çok fazla Otokar aracımız var.

Gürsel’in bundan sonraki projeksiyonu hem yurtdışı hem yurtiçinde toplu taşıma. Ortadoğu’da görüştüğümüz potansiyel ülkeler var. Amman’daki toplu taşıma işimiz bize değerli bir referans oluyor.

Almanya Hamburg taşımaları

Almanya’da 2022 yılında Hamburg’da 3 yıllık kontrat ile nakliyecilik faaliyetimiz başladı. 15 Intouro götürdük. 2025 Eylül ayında kontratımız bitiyor. Biz orada otobüs kiralaması yapmıştık. Gürsel Mobilty, Eylül’den sonra kendi operasyonlarını yapacak. Haziran sonu yahut Temmuz başı üzere teslimatımız olacak. Sayın Osman Nuri Aksoy bize çok dayanak verdi. Bu defa yatırımımız ülkemizde üretilen Tourismo’lar olacak. Tuvaletli özel araçlar bunlar. Almanya’da şehirlerarası taşıma yapma üzere bir planımız yok. Kent içi toplu taşıma alanında çalışmak istiyoruz. Şirketlerle görüşmelerimiz devam ediyor. Yeni ihalelere gireceğiz, farklı yapılanlamalara gidebiliriz. Otonom sürüş için yeni adımlar atabiliriz.
Intouro servis nakliyatı için ülkü

İlk alım maliyeti, işletim maliyeti açısından Intouro otobüsler servis nakliyatı için çok uygun araçlar. Hamburg’da, filomuzda 3 yıl hizmet veren araçlarımızın tamamı Eylül’de geri dönecek.

Gürsel Amerika yollarında

Hedefimiz Almanya ile sonlu değil. Gürsel’in İngiltere’de, Fransa’da, İsveç’te hatta Amerika’da nakliyat yapma planları var. Yurtdışında, genelde toplu taşıma işlerini özel dal yapıyor ve bunun için o ülkelerde büyük operatörler var. Gürsel neden o büyük operatörlerden birisi olmasın. Türkiye’de toplu taşıma işine çok olumlu bakıyoruz. Ülkemizde genelde belediyeler bu süreci yönetiyor.

Hat açılması ve sefer sayısı

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın şehirlerarası sınırlarda bir konsolidasyona gitmesi gerektiğini belirten Levent Birant, “Nasıl havayolu yolcu nakliyatında bir çizgi açılması için belli kurallar gerekiyorsa, şehirlerarasında da sınır açılmasına yönelik bir düzenleme yapılması ve bir disiplin getirilmesi kaide. Bir hatta gereksinim varsa yeni sefer açılmasına yönelik talebe müsaade verilmesi gerekiyor. UETDS’nin uygulama temelleri da aslında datalar alındıkça bunu getirecekti. Önümüzdeki süreçte umuyoruz bu uygulamalar başlar. Hatta şehirlerarası alanda daha verimli, kamuya da tertipli kaynak transferini sağlayacak çizgilerin özelleştirilmesi de gündeme alınabilir. Bu adım sefer sayılarının konsolidasyonunu da sağlar. Seferlerin boşa yapılması da önlenir. Herkesin kendine nazaran planı var ve ona nazaran hareket ediliyor lakin bölümde aslında 3-4 aylık doluluk var. Kalan 8 ayda her bölgede, her hatta kapasite sorunu var. Kapasiteye harcadığınız kaynağı yanlışsız yönetmek ve muhakkak bir düzeyde sınır özelleştirmesi çok olumlu bir sonuç getirebilir” dedi.

Şehirlerarasında çizgiler özelleştirilebilir

Sektörde lisana getirilen taban özmal koltuk kapasite taleplerini de kıymetlendiren Levent Birant şunları söyledi: “Sektörde araç sayısı zati kapasitenin üzerinde. Özmal sayısı artarsa daha büyük yapılar ortaya çıkacaktır. 20 otomobil, 50 otomobil yerine 500, 1000 adetlik araç filosuna sahip operatörlerin olması öteki firmaların da bu ana operatörler bünyesinde çalışmaya müsaade verecek düzenlemelerin yapılması ile en büyük meselemizi, verimsizliği önleyeceğiz. İspanya’da aşikâr çizgileri 10’ar yıllığına firmalara özelleştirmişler ve siz otobüsçülük yapmak istiyorsanız o firmalara giderek onların bünyesinde çalışıyorsunuz. Herkesin firma sahibi olmasına yahut tertip oluşturmasına gerek yok.

Türkiye’de birkaç firma birleşerek çizgilerin özelleştirme ihalelerine girebilir. Bizim çalıştığımız Bartın sınırında bile 4 firma var. Tali firmaları da saymıyoruz. Bu firmaların her birinin İstanbul’dan, Ankara’dan 7’şer, 8’er seferi var. Olağandışı bir kapasite bu. Gün iktisat bölümü, harcamaları daha güzel yönetme ve planlama periyodu. Sınırlar için gerçek kapasite idaresi yapılırsa 50 otobüsle elde edeceğiniz geliri tahminen de 10 otobüsle elde edebileceksiniz. Bu çabucak olabilecek bir yapı değil lakin olmalı. Ekonomik krize, maliyet artışlarına karşın herkesin harcayacak parası var. Yüzde 60 faiz oranlarına, 20 milyonları geçen otomobil fiyatlarına karşın nakliyecilik için hâlâ harcayacak paraları var bence. Bu durum sonsuz olamaz; bir gün bitecek. Biz eski yıllarla 30 adet, 50 adet araç alıyorduk. Artık 3-5 adet lakin alıyoruz. 10 sene sonra tahminen araç alımları bir adede düşecek. Bir tahlil aranıyorsa, bence en yeterli tahlil sınır özelleştirilmesi.” ■

KISA… KISA… KISA…

——————————

Hayal etmeden gelişim olmuyor

“Hayal edebilmeniz için onu yaşamanız gerekiyor. Lakin bugüne kadar hayal ettiklerimizin hepsini gerçekleştirdik. Gürsel’in çok önemli kurumsal bir idaresi var.”

——————————

S Belgesi

“Levent Birant, yeni Yönetmelik değişikliği ile getirilen S evrakını de şu biçimde kıymetlendirdi: D4S evrakı ile uzun süren dertli ve belirsizlik içeren süreç yeni düzenleme ile ortadan kalkmış oldu. Yeni getirilen S evrakında de 100 araçla sınırlama var. Bilhassa İstanbul’a komuşu Kocaeli ve Tekirdağ bölgesinde kontratla teyit edilmesi kaydıyla araç kayıt edilebilmeli. Alana çok yoğunlaştık, zira niş bir alan. Herkesin çok kolay yapabileceği bir iş değil.”

——————————

Hayal etmeden gelişim olmuyor

“Hayal edebilmeniz için onu yaşamanız gerekiyor. Lakin bugüne kadar hayal ettiklerimizin hepsini gerçekleştirdik. Gürsel’in çok önemli kurumsal bir idaresi var.”

——————————

Bindiğimiz kolu kesiyoruz

“Kendi işçisini taşımaya yönelik D3 dokümanındaki artışı yorumlayan Levent Birant şunları söyledi: “Firmaların D3 evrakını alarak kendi çalışanını taşımaya yönelmesi servisçiler için çok olumsuz bir gelişme. Bunun nedeni de giderek yükselen plaka fiyatları ve beraberinde istenen fiyatların artması. Kocaeli ve Ankara üzere büyük vilayetlerin plaka kiralamaya yönelik bir çalışma yapması gerekiyor. Aksaray, Eskişehir, Erzurum bunu yaptı. Belediyeler 10’ar yıllık verse girecek, gereksinimi olan alacak. Yoksa bindiğimiz kısmı kesiyoruz.”

——————————

Benim hobim seyahat

“Seyahat etmeyi seviyorum. Memleketler arası işler gelince hem ziyaret hem ticaret oluyor; iki gün iş varsa onun gerisine kendimiz için de biraz vakit ekliyoruz. Artık gitmediğim yerlere gitmeyi hedefliyorum. Gittiğim yerde kesinlikle ulaşımı da inceliyorum. Yılbaşı’nda Avustralya’daydım. Ulaşımı inceledim. Kent içi toplu ulaşıma hangi marka otobüs çalışıyorsa çalışsın, hepsinin imajı, iç tasarımı tıpkı. Operatörler farklı, araçların markası da farklı olabilir lakin bu türlü bir norm getirmişler.”

——————————

Araçlarla ilgili müşterilere data akışı

“2025 yeniliğimizden kelam edersem… Filomuzdaki araçların sefer durumu ile ilgili anlık dataların de olduğu bir dijital sistem hizmeti sunuyoruz. Müşterilerimiz işçisini getiren aracın nerede olduğunu ve ne kadarlık bir uzaklık bulunduğunu dijital ekrandan anında öğrenebiliyor. Ayrıyeten çok büyük kurumların mesai bitiminde çalışanın aracı kolay bulabilmesine yönelik peron yönlendirmeleri sistemimiz de var.”

——————————

65 yaşındayım, yaptığım işi seviyorum

“Severek yaptığınız vakit başarılı olursunuz. Doğal, sevgi de karşılıksız olmamalı, günün sonunda bu işten faydalanmak da lazım. Merhum babamın 1968-1969’larda yarım otobüsü vardı. Biz gözümüzü onun içerisinde açtık. Onunla gidip gelirken sizin de otobüsçülerden çok sık duyduğunuz laf vardır ‘bir defa tozunu yuttuğunuz vakit bir daha kurtulamazsınız’. Ben çok araç üzerinde çalışmadım. Turizm ile başladığımız süreç şehirlerarası ile devam etti. Daha sonra servis tarafına girdik. Daha sonra kentiçi toplu taşıma alanına adım attık. Bu alana çok yoğunlaştık, zira niş bir alan. Herkesin çok kolay yapabileceği bir iş değil.”

——————————

Gençlere devrediyoruz

“İlla her işi biz yapacağız değil ki. İşlerimizin büyük kısmını gençlere devrettim. Şu an en dorukta bir A kadromuz var. Onların altında bir takım var. Gürsel bünyesinde 15-20 yıldır çalışan arkadaşlar var. Bizim işimizde parayı bulursun, aracı alırsın lakin insan kaynağını o denli kolay kolay bulamazsın. Giderek de zorlaşıyor. Yolumuzu ayırdığımız bireyler de oluyor. Öteki firmalar bizden ayrılan çalışanı havada kapıyor.”

——————————

Kadın şoför istihdamı

“Şu an bünyemizde 6 bayan şoförümüz var. Sayıyı arttıramıyoruz, zira talep alamıyoruz. Arttırmak istiyoruz. Benim de içinde bulunduğum İT0.22 No’lu Meslek Komitesi ile bu bahiste kararlar alındı. İTO’nun, Ticaret Üniversitesi’nin daima bir eğitim merkezi var. Onlarla işbirliği geliştiriyoruz ve servis nakliyeciliğinde bayan şoför sayısının arttırılması için eğitim paketi hazırlıyoruz.”

——————————

Gürsel Turizm Yönetim Kurulu Lideri Levent Birant ile söyleşimizi Kartal’daki Merkezinde Muammer Başkan ile birelikte gerçekleştirdik. Erkan YILMAZ